Natuurlijke oevers in de achtertuinen: interview met landschapsontwerper Nina Ravestein

In de eerste fase van de Gouden Singel liggen veel achtertuinen aan de singel. Hier woon je fantastisch aan het water: een uniek stukje Gouden Buurten. Zomers drink je hier een wijntje aan het water of neem je een verkoelende sprong zo vanaf je privévlonder. De woonbeleving kan versterkt worden door nog beter aan te sluiten op de aanwezige natuur. Landschapsontwerper Nina Ravestein vertelt in dit interview over het creëren van natuurlijke oevers die niet alleen voor een unieke tuinbeleving zorgen, maar ook nog eens goed zijn voor natuur, biodiversiteit en klimaat! 

Klimaatverandering
Het klimaat wordt in Nederland steeds extremer. We krijgen te maken met extremere droogte, maar ook met hevige regenval. Ook op microniveau, in onze eigen tuin, merken we daar veel van. Neem bijvoorbeeld het vaker moeten sproeien vanwege de droogte, óf overtollig water dat lang in de tuin blijft staan. Een tuin aan een singel biedt kansen voor een natuurlijke afwatering, maar ook voor meer waterberging ten tijde van droogte.

Natuurlijke kringloop
Nina vertelt: ‘Door het open karakter van een oever is men snel geneigd om deze helemaal dicht te zetten met schuttingen en beschoeiingen voor de privacy. Dit zorgt er echter voor dat het water wordt vastgehouden op het perceel. Kies liever voor een natuurlijke oever met een zachte glooiing richting het water. Een verhouding voor het oevertalud waar rekening gehouden kan worden is 1:3, dat betekent 1 meter daling per 3 meter lengte. Door het open te houden ontstaat er een natuurlijke afwatering richting de singel, waardoor je een natuurlijke waterkringloop creëert. Op deze manier maak je optimaal gebruik van de ligging van de tuin aan het water. En door de vlonder en oever te omringen met beplanting behoud je op een natuurlijke manier de privacy.’

Ontwerptips
Om een natuurlijke kringloop te maken, kan er gespeeld worden met mooie hoogteverschillen: terras en paden iets hoger, het groen wat lager. Nina: ‘Een paar centimeter hoogteverschil voldoet al! Ook geeft dit een mooie esthetische waarde aan de tuin. Daarnaast is het slim om gebruik te maken van veel beplanting en zo min mogelijk bestrating. Kies voor een diversiteit aan beplanting en zet juiste plant op de juiste plek. Er bestaan planten die het heerlijk vinden om met de ‘voeten in het water’ te zitten, zoals varens, andere soorten doen het weer erg goed met fluctuerend peil.’ Voor de privacy kunnen bomen aan de oever gezet worden, neem bijvoorbeeld de oude knotwilg. Een prachtige boom die het goed doet op natte plekken. Nina: ‘In de holtes kunnen vogels ook nesten bouwen: een echte boom des levens.’

De natuurlijke afwatering kan een prachtige ontwerpaanleiding zijn voor de tuin. Maak het water bijvoorbeeld zichtbaar door het gebruik van een vijver of design gootjes waar het water doorheen stroomt als het regent. Of maak gebruik van slimme regentonnen: deze geven de planten geleidelijk water wanneer nodig en zijn gekoppeld aan het weerbericht. Bij een heftige bui loopt de ton via kleine slangetjes leeg om de planten water te geven. Dit gebeurt ook bij een langere droge periode. Dit bespaart veel moeite én zorgt voor een mooie en goed onderhouden tuin.

Klimaatadaptieve oase aan het water
Hoe meer water er geborgen kan worden, hoe meer dit ook zorgt voor verkoeling. Tijdens drogere periodes zorgt een natuurlijke tuin met veel groen ook voor verkoeling. Een win-win situatie: een mooie natuurlijke tuin die bestand is tegen extremere weersomstandigheden. Hierdoor creëer een klimaatadaptieve oase aan het water! Niet alleen is diverse beplanting voor het klimaat belangrijk, óók voor de biodiversiteit doet dit wonderen. Want door de veranderingen in het klimaat krijgt ook de natuur het moeilijk; wij kunnen hier iets aan doen. Libellen en bijen komen af op mooie beplanting, maar ook vlinders en allerlei vogels. Wist je dat een knotwilg veel dierensoorten een thuis biedt? Vogels kunnen nestelen in de holtes en vleermuizen vinden hun thuis. Deze eten alle muggen op aan het water. Zo woon je zorgeloos tussen het groen aan het water!

Meer weten over de Gouden Singel? Lees dan verder op de projectpagina!